Misak-ı Milli (Milli Ant / Milli Yemin Belgesi - 28 Ocak 1920)4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında yapılan Sivas Kongresi'nde alınan kararlar arasında Osmanlı Mebusan Meclisinin derhal toplanması bulunmaktaydı. Anadolu'da başlayan milli mücadele hareketi için Osmanlı Mebusan Meclisinin toplanması ve alacağı kararlar milli mücadelenin daha geniş kitlelere yayılması ve duyurulması açısından büyük önem taşımaktaydı.
Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Millî Kararlarının AlınışıMustafa Kemal'in başkanlığını yaptığı Temsil Heyeti, Sivas Kongresi'nden sonra Damat Ferit Paşa'nın sadrazamlık görevini yerine getirdiği yönetim istifa edinceye kadar tepki olarak İstanbul ile Anadolu arasında hiçbir şekilde haberleşme ve iletişimin olmayacağını bildirdi.
Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli Kararları
Böyle bir gelişmeden sonra Damat Ferit Paşa hükümeti baskılara dayanamadı ve görevinden ayrıldı. Damat Ferit Paşa'dan sonra bu göreve Millî Mücadele'ye daha hoşgörüyle yaklaşan Ali Rıza Paşa getirildi ve yeni hükûmeti oluşturdu. İstanbul'da oluşturulan bu yeni yönetim Temsil Heyeti ile hemen iletişim kurmaya çalıştı ve Temsil heyeti ile görüşme talebinde bulundu. Bunun üzerine iki taraf Amasya'da görüşmeye karar verdi. İstanbul Hükûmeti görüşme için Salih Paşa'yı görevlendirdi ve Amasya'ya gönderdi.
Amasya'da 20 Ekim 1919 tarihinde yapılan görüşmeler sonucunda Temsil Heyeti ve Salih Paşa arasında Amasya Protokolü imzalandı. Bu protokole göre Osmanlı Mebusan Meclisi'nin derhal toplanması ve yeniden açılması kararı alındı. Fakat Osmanlı Mebusan Meclisi düşman askerlerinin baskısı altında İstanbul'da toplanacaktı. Mustafa Kemal meclisin İstanbul'da toplanması halinde işgalci devletlerin baskısıyla istenilen kararları alamayacağı endişesiyle meclisin İstanbul dışında toplanmasını istiyordu. Fakat tüm bu isteklere rağmen İstanbul'daki hükümet, meclisin İstanbul'da toplanmasına karar verdi. Mecliste bazı milletvekilleri Mustafa Kemal tarafından hazırlanan program ve metne göre hareket ettiler. İstenilen kararların meclisten çıkması için çalıştılar. Mustafa Kemal tarafından hazırlanan ve milli mücadele için büyük önem taşıyan bu metin milletvekillerinin çabasıyla meclisten geçti. Son Osmanlı Mebusan Meclisinin aldığı bu kararlara ve hazırlanan bu belgeye Misak-ı Millî (Millî Ant) denir.
Misak-ı Millî, Erzurum ve Sivas Kongreleri kararları esas alınarak hazırlanan bir belgedir. Bu belge sayesinde vatanın düşmanlara asla verilmeyeceği tüm dünyaya duyurulmuştur.
Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli Kararları
(28 OCAK 1920)
1. Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı sırada Türk askerlerinin koruduğu topraklar ayrılmaz bir bütündür.
2. Kendi istekleri ile yurdumuza katılmış olan Kars, Ardahan ve Artvin'de eğer gerekli olursa halk oylaması yapılabilir.
3. Batı Trakya'nın durumunun belirlenmesi için eğer gerekirse halk oylaması yapılabilir.
4. İstanbul ve Marmara'nın güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Boğazların dünya ticaretine ve ulaşımına açılması konusunda ilgili devletlerin kararı uygulanacaktır.
5. Azınlıkların hakları, komşu ülkelerdeki Müslümanların da aynı haklardan yararlanmaları şartıyla kabul edilecek ve sağlanacaktır.
6. Millî ve ekonomik gelişmemize engel olan siyasi, adli ve mali (kapitülasyonlar) kaldırılmalıdır.
Misak-ı Millî belgesi sayesinde Türk vatanının sınırları çizilerek milli sınırlar oluşturulmuş, işgallere karşı çıkılarak, vatanın savunulacağı herkese duyurulmuştur. Erzurum ve Sivas Kongresi'nde alınan önemli kararlar böylece Osmanlı Meclisi tarafından da kabul edilmiş, bağımsızlığımızın sağlanması ve ülke bütünlüğünün korunması için Türk halkının kararlı ve azimli duruşu tüm dünyaya gösterilmiştir.
Misak-ı Millî kararlarının mecliste alınmasından kısa bir süre sonra İtilaf Devletleri bu kararlardan oldukça rahatsız oldu. Osmanlı meclisinin aldığı bu karar onlara meydan okumaktı. Bunun üzerine alınan kararların uygulanmaması için İtilaf Devletleri tarafından 16 Mart 1920'de Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul resmen işgal edildi. İstanbul'da olaylar çıktı. Milletvekilleri ve halk işgallere karşı çıktı. İşgale karşı çıkan Şehzadebaşı Karakolu'nda görev yapan askerler şehit edildi. İtilaf devletleri Mebusan Meclisini kapattı, milletvekillerinden bazıları tutukladı ve bazıları da sürgün edilerek ülke dışına gönderildi.
Bu işgal hareketi ve meclisinin kapatılmasını takiben işgallere karşı çıkan aydın kesim ve mebus (milletvekilleri) tutuklanarak hapse atıldı. Böylece Mustafa Kemal'in meclisin İstanbul'da toplanmasına karşı çıkmasındaki haklılığı görülmüş oldu. Bu olayları önceden tahmin etmesi M.Kemal'in ileri görüşlülüğüne örnek olarak gösterilebilir
Mustafa Kemal yayımladığı bir kararla Ankara'da olağanüstü yetkilere sahip bir meclisin toplanacağını duyurdu. Bundan sonra Ankara'da TBMM'nin açılma çalışmaları başladı.
Linkback: https://www.buyuknet.com/osmanli-mebusan-meclisi-ve-misaki-milli-kararlari-t44317.0.html