Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): -Kendi bölgelerini, itilâf devletlerinin işgalle¬rinden korumaya çalışan cemiyetleri bir çatı altında toplamak gerekiyordu. Bunu gerçekleştirmek için milletin içinden doğan millî bir kurula ihtiyaç vardı.
Mustafa Kemal, millî bir kurul oluşturmak düşüncesini, Havza Genelgesiyle komutan ve valilere bildirmiş ve teşkilatlanma ça¬lışmalarını başlatmıştı.
Amasya Genelgesiyle de:Vatanın içinde bulunduğu durumu İstanbul Hükümetinin tutumunu ve bu durumdan nasıl kurtulabileceğimizi ve neler yapılması gerektiğini belirtmişti.
Maddeleri: 1- Vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlike¬dedir. (gerekçe)
2- İstanbul Hükümeti, sorumluluğunun gerek¬lerini yerine getirememektedir. Bu hal mille¬timizi yok durumuna düşürüyor.
3- Milletin İstiklâlini yine milletin azim ve ka¬rarı kurtaracaktır. ( Amaç ve yöntem)
4- Milletin durumunu ve davranışını göz önünde tutmak, haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etki ve de¬netimden kurtulmuş millî bir kurulun varlığı gereklidir.
5- Anadolu’nun her yönden en güvenli yeri olan Sivas‘ta millî bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
6- Bunun için illerin her sancağından halkın güvenini kazanmış üç delegenin hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
7-Her ihtimale karşı durum gizli tutulmalıdır.
Amasya Genelgesi’nin Önemi :
* İlk defa kurtuluş savaşının mücadele safhası başlamıştır.
* İlk defa kurtuluş savaşının gerekçesi , yöntemi ve amacı belirtilmiştir.
* İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
* İlk defa İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.
* Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir.
NOT :M.Kemal Amasya Genelgesi’nden sonra 8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır.
AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)
+ Amasya’da Milli Mücadele çalışmalarını sürdüren Mustafa Kemal, Rauf Bey (Orbay), Refet Bey (Bele) ve Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ile birlikte bir bildiri yayınladı.
+ Hazırlanan bildiri 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir’in de onayı alındıktan sonra 22 Haziran 1919′da yayımlandı.
1. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. İstanbul hükümeti galip devletlerin etkisi altında olduğundan üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu da milleti yok saymaktadır.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtar-caktır.
4. Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul oluşturulmalıdır.
5. Anadolunun her bakımdan en güvenilir yeri olan Sivas’ta bir kongre toplanacaktır.
6. Ayrıca doğu illeri için Erzurum‘da toplanacak olan kongre delegeleri Sivas’a gelecektir.
7. Alınan kararlar milli bir sır olarak saklanacaktır.
Önemi:
Amasya genelgesi milli mücadelenin gerekçe, amaç ve yöntemini ilk kez belirtmiştir.
Gerekçe: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikeye girmesi (1. ve 2. madde)
Amaç: Milletin bağımsızlığını sağlamaktır. (3. madde)
Yöntem: Milli mücadeleyi halk yapacaktır. (3. madde) Nasıl organize edileceği (4. ve 5. madde)
Amasya Genelgesi’nde millet iradesine dayanarak yeni bir devlet kurmaya doğru gidildiği ortaya konmuştur. Yeni bir
devletin kurulması fikri ilk kez ortaya atıldı. (3. madde)
Genelgenin, milli bir kurulun kurulmasını zorunlu görmesi,başta itilaf devletleri olmak üzere İstanbul hükümetine karşı
da bir ihtilal bildirisidir.
Genelgeden sonra Mustafa Kemal “Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil bağlı olmak zorundadır” demiştir.
Linkback: https://www.buyuknet.com/amasya-genelgesi-ve-onemi-22-haziran-1919-t43390.0.html